سید عبدالله فاطمی‌نیا

سید عبدالله فاطمی‌نیا (۱۳۲۵ - ۱۴۰۱ش) روحانی شیعه، استاد اخلاق، خطیب و کتاب‌شناس. او را در دانش رجال و عرفان نظری صاحب‌نظر دانسته‌اند که به تفسیر نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه نیز می‌پرداخت. فاطمی‌نیا در عرفان از شاگردان باواسطه سید علی قاضی محسوب می‌شد و نزد افرادی چون سید محمدحسین طباطبائی، محمدتقی بهجت و سید رضا بهاءالدینی شاگردی کرده بود.

فاطمی‌نیا طب اسلامی را همان طب سنتی و رساله ذهبیه منسوب به امام رضا(ع) را ساختگی و بی‌اعتبار می‌داند. از نظر او، هیچ‌یک از کتاب‌های تعبیر خواب معتبر نیستند. به باور او، دانش فلسفه اگر ابزاری برای فهم دین باشد خوب است؛ ولی اگر مخالف با قرآن و حدیث باشد، باید کنار گذاشته شود.

فاطمی‌نیا در ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ش در تهران درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) در قم دفن شد.

جایگاه و اهمیت

سید عبدالله فاطمی‌نیا سخنران مذهبی در دهه‌های پایانی قرن چهارده شمسی در ایران بود. او از مفسران صحیفه سجادیه و نهج‌البلاغه دانسته شده است. فاطمی‌نیا در رجال و عرفان نظری نیز صاحب‌نظر بود. فعالیت اصلی او خطابه و منبر بوده و یافته‌های خود را در همین سخنرانی‌ها عرضه می‌کرد. در برنامه‌های مذهبی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز به‌عنوان کارشناس دینی حضور داشت.

فاطمی‌نیا همچنین از اساتید اخلاق بود و به تحقیق و پژوهش در زمینه علوم اسلامی و تدریس در حوزه‌های علمیه نیز پرداخته است. او در زمینه کتاب‌شناسی، حدیث و شعر عربی نیز تحقیقاتی دارد. به گفته فرزندش کتابخانه او بیش از ۵۰ هزار جلد کتاب دارد.

زندگی‌نامه

سید عبدالله فاطمی‌نیا در سال ۱۳۲۵ش و بنابر نقلی ۱۳۱۷ش در تبریز زاده شد. پدرش سید اسماعیل اصفیایی شندآبادی (۱۳۲۸-۱۴۱۰ق)، مدفون در قبرستان باغ بهشت قم (مقبرة العلماء)، عالم و عارف و از استادان حوزه علمیه تبریز بود.

فاطمی‌نیا از زمستان ۱۳۹۷ش به سرطان مبتلا شد و تحت درمان قرار گرفت. او در روز ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ش پس از تحمل یک دوره بیماری طولانی درگذشت. آیت‌الله خامنه‌ای رهبری جمهوری اسلامی ایران در دفتر خود، بر جناره فاطمی‌نیا نماز میت خواند. مراسم تشییع جنازه او در ۲۷ اردیبهشت در قم برگزار شد و آیت‌الله سبحانی بر آن نماز گزارد و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.

زیست علمی

سید عبدالله فاطمی‌نیا تحصیل علوم دینی را نزد پدرش آغاز کرد و پس از آن نزدیک به ۳۰ سال نزد حسن مصطفوی تبریزی، از شاگردان سید علی قاضی، به تربیت اخلاقی و عرفان عملی پرداخت. به همین دلیل او را در عرفان با واسطه شاگرد سید علی قاضی شمرده‌اند. وی همچنین شاگرد سید محمدحسین طباطبائی، سید محمدحسن الهی طباطبایی، محمدتقی بهجت، سید رضا بهاءالدینی، محمدتقی آملی از عالمان و عارفان شیعه و محمدعلی اراکی بود.

آثار علمی

فاطمی‌نیا اثری با عنوان «فرجام عشق» نگاشته که شرح غزلی معروف از امام خمینی است. آثار چندی نیز بر اساس سخنان او گردآوری و منتشر شده است که برخی از آنها عبارتند از:

• شرح و تفسیر زیارت جامعه کبیره
• نکته‌ها از گفته‌ها: گزیده سخنرانی‌های او که در سه جلد منتشر شده است.
• فرهنگ انتظار
• نغمه عاشقی: برگزیده چند سخنرانی

برخی از آراء و نظرات

برخی از اظهارنظرهای سید عبدالله فاطمی‌نیا عبارتند از:

• مخالفت با طب اسلامی و بی‌اعتبار دانستن رساله ذهبیه: از نظر وی طب اسلامی همان طب سنتی و رساله ذهبیه منسوب به امام رضا(ع) ساختگی است و راوی آن در علم رجال مورد قبول نیست.
• مخالفت با خواندن روضه‌ مکشوف: از نظر فاطمی‌نیا روضه‌خوان نباید در روضه‌های خود همه چیز را بی‌پرده و آشکارا بگوید.
• تأیید وجود دختری سه‌ساله برای امام حسین(ع)؛ هر چند که به باور وی نامش مشخص نیست.
• به‌باور فاطمی‌نیا، قبر حضرت زینب و حضرت رقیه یقیناً در سوریه است.
• دعای خاصی برای دیدن امام زمان(عج) وجود ندارد؛ هر چند دیدن امام زمان(عج) ممکن است و کسانی ایشان را دیده‌اند.
• هیچ یک از کتاب‌های تعبیر خواب اعتبار ندارد.
• دانش فلسفه اگر ابزاری برای فهم دین باشد خوب است؛ ولی اگر مخالف با قرآن و حدیث باشد، باید کنار گذاشته شود. از نظر وی فلسفه خواندن آسان نیست؛ فلسفه دریا است و غرق نشدن در آن مهم است. فاطمی‌نیا اتهام به فلاسفه را محکوم کرده و گفته است اینطور نیست که فلاسفه اسلام را کنار گذاشته و به یونان چسبیده باشند.
• او مخالفت با رهبر جمهوری اسلامی ایران را مخالفت با شئون اسلام می‌دانست و معتقد بود هر کس در تضعیف او سخنی بگوید، خدا او را نمی‌بخشد.
• مخالفت با ذبح حیوانات در برابر چشم عموم مردم به‌خصوص کودکان.

پانویس

منابع